Ἡ ἀπόπειρα ἀνταρσίας στό Ναυτικό..
Στίς 23 Μαΐου 1973, μερικοί ἀξιωματικοί τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ εἰσήρχοντο ἀμέριμνοι στόν Ναύσταθμο γιά νά ἐπιβιβαστοῦν σέ Ἀντιτορπιλλικά. Ἐκεῖ ὅμως τούς ἀνέμεναν ἄνδρες τῶν Λ.Ο.Κ. καί τῆς Ε.Σ.Α., οἱ ὁποῖοι καί τούς συνέλαβαν ἕναν - ἕναν χωρίς καμμία ἀπολύτως ἀντίστασι ἤ ἀντίδρασι.
Ἦταν ἡ “αὐλαία” τοῦ πολυδιαφημισμένου “κινήματος τοῦ Ναυτικοῦ”. Ἴσως τοῦ πλέον ἀποτυχημένου καί ἀδόξου κινήματος πού ἔχει καταγράψει ἡ παγκόσμια ἱστορία!...
Τί εἶχε συμβεῖ;
21η Ἀπριλίου καί Πολεμικό Ναυτικό
Ὡς γνωστόν, τό Πολεμικό Ναυτικό ἦταν τό κατ᾽ ἐξοχήν βασιλικό ὅπλο τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων. Ἦταν ἐπίσης Σῶμα μεγαλοαστικό μέ ἀριστοκρατική συνείδησι -ἐν ἀντιθέσει πρός τήν ἀγροτική- μικροαστική κοινωνική προέλευσι τοῦ Στρατοῦ Ξηρᾶς - καί ἡ πλειοψηφία του ἦταν τυφλά πιστή στό Στέμμα.
Τό Πολεμικό Ναυτικό ἀσμένως ὑπεστήριζε μία ἐπέμβασι τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων ἀρκεῖ νά προήρχετο ἀπό τόν Βασιλέα. Δέν ἀντέδρασε στήν 21η Ἀπριλίου. Διαφωνοῦσε ὅμως μέ τήν σύγκρουσι 21ης Ἀπριλίου - Βασιλέως καί ἡ 13η Δεκεμβρίου τό δίχασε.
Ἀπό “Πληροφοριακό Σημείωμα” μέ ἡμερομηνία 3-6-69 μέ τήν ἔνδειξι “ἄκρως ἀπόρρητον” καί τόν τίτλο “Περί Ναυτικοῦ” στό ἀρχεῖο τοῦ τότε Γ.Γ. Προεδρίας Κων/νου Παπαδοπούλου, τό ποσοστό τῶν ὑποστηρικτῶν τῆς Ἐπαναστάσεως, ἀξιωματικῶν τοῦ Π.Ν. ἔφθανε τό 35% ὡς ἑξῆς:
«Ἐπαναστάται: Οὗτοι παρουσιάζονται διηρημένοι εἰς δύο, ἤτοι:
1) Οἱ ὑγιεῖς ἐπαναστάται συνολικῶς 27%.
2) Καιροσκόποι ἐπαναστάται 7- 8%».[1]
Οἱ ἀδιάφοροι καί οἱ «συμβιβαζόμενοι βασιλικοί οἱ ὁποῖοι λέγουν: ἀκολουθοῦμε τόν Πρωθυπουργόν πλήν τῆς περιπτώσεως καθ᾽ ἥν ἤθελε θέσει καθεστωτικόν» ἔφθαναν τό ποσοστό τοῦ 25%.
Δηλαδή καί πάλι, τό 60% τοῦ συνόλου τῶν ἀξιωματικῶν τοῦ Π.Ν. -ἡ πλειοψηφία- ἦσαν ἐπαναστάτες ἤ ἀκολουθοῦσαν τήν 21η Ἀπριλίου!
Ἀπό ἄλλο “Πληροφοριακό Σημείωμα” τῆς ἰδίας πηγῆς, στίς 17-6-1969, ἀναφέρεται ἡ προσπάθεια μυήσεως σέ «ἀντεπαναστατική ὀργάνωσι». Ὡς λόγοι δέν προβάλλονται “ἀντιστασιακοί” ἀλλά ἐπαγγελματικοί. Συγκεκριμένα:
«Κατηγοροῦν τήν Ἐπανάστασιν ὅτι θεωρεῖ δῆθεν τούς ἀξ/κούς τοῦ Ναυτικοῦ ὡς ἥσσονος ἀξίας καί ὡς μή δυναμένους νά διαδραματίσουν ρόλον ἐπαναστατικόν!».[2]
Δηλαδή, οἱ ἄνθρωποι ἀντιδροῦσαν διότι ἤθελαν… περισσότερην συμμετοχή στήν Ἐπανάστασι καί ὄχι διότι ἦσαν ἐναντίον της!...
Ἐν πάσῃ περιπτώσει, ἀπό τούς “ἀντιδρῶντες” συγκροτήθηκαν διάφορα ἐντελῶς παιδαριώδη σχέδια μέ συμμετοχή ἐλαχίστων ἀξιωματικῶν:
● Τόν Αὔγουστο τοῦ 1969 ὁ Πλοίαρχος Ἀποστ. Σοῦλας σχεδίαζε τήν… “ἀπαγωγή ἐν πλῷ” τοῦ Γ. Παπαδοπούλου πού θά ἐπέβαινε σέ ἀντιτορπιλλικό γιά νά παρακολουθήση τήν ἄσκησι τοῦ Στόλου “Θρίαμβος”. Κατόπιν ἀπεφάσισαν πάλι τήν ἀπαγωγή του ὅταν θά μετέβαινε μέ τορπιλλάκατο στήν Ὕδρα!
Φυσικά τά φαιδρά ἐκεῖνα σχέδια ἀπερρίφθησαν ὡς ἐντελῶς ὀπερετικά καί ἀνεφάρμοστα…
Τό κωμικό εἶναι ὅτι ἡ Κυβέρνησις Γ. Παπαδοπούλου γνώριζε γιά ὅλα αὐτά πρίν ἀκόμη συμβοῦν. Μάλιστα σέ “Δελτίον Πληροφοριῶν” τοῦ ἀνωτέρω ἀρχείου στίς 4-8-1969, μέ διαβάθμισι «Α1 - πηγή Α - 5» ὡς ὑποκινητής θεωρεῖτο ὁ ἀπόστρατος Πλοίαρχος Κονοφάος.
● Ἕνα ἀκόμη ἀφελέστατο “κίνημα” ὀργανώθηκε στίς ἀρχές τοῦ 1970 μέ τήν ἐπωνυμία “Σχέδιον Κρήτη”. Πολιτικός ἀρχηγός του ἐπελέγη ὁ Πέτρος Γαρουφαλιᾶς. Ἀρχηγός τῆς κινήσεως ὁρίστηκε ὁ Δ/της τοῦ Στόλου Ὑποναύαρχος Μόραλης. Σ᾽ αὐτήν εἶχε πρωτοστατήσει καί ὁ μετέπειτα γνωστός Ν. Παππᾶς ὁ ὁποῖος μύησε τούς ἀνωτέρω δύο!
Τό σχέδιο ἀπέβλεπε στήν κατάληψι τῆς Κρήτης ἀπό μονάδες τοῦ Στόλου καί ἀπό ᾽κεῖ τόν σχηματισμό κυβερνήσεως ὑπό τόν Βασιλέα.
Καί τό ἀστεῖο εἶναι ὅτι ὁ Ὑποναύαρχος Μόραλης ἀφοῦ ἀπεδέχθη τήν ἡγεσία τοῦ “κινήματος”, μία ἑβδομάδα μετά πῆγε καί ἀποκάλυψε τήν συνωμοσία στόν Γ. Παπαδόπουλο!...
Εἶχε δίκαιο τό “Πληροφοριακό Σημείωμα” τῆς 3-6-69 λοιπόν, πού τόν περιέγραφε:
«Ἀλλοπρόσαλος. Θεωρεῖται ὑπόλειμμα τῆς ὁμάδος Δέδε, παρά τό γεγονός ὅτι ἐκδηλώνεται ὑπέρ τῆς Ἐπαναστάσεως».
Ἔτσι, ἔληξε κι αὐτό ἀδόξως…
56 ἀξιωματικοί ἀπό 1.900 !...
Αὐτή ὑπῆρξε ἡ προϊστορία. Τό ἱστορικό ὅμως τοῦ γνωστοῦ “κινήματος” τοῦ Ναυτικοῦ ἔχει τίς ρίζες του σέ δύο βασιλικούς ἀξιωματικούς πού κατά τό ἔτος 1971 παρέμεναν στό ἐξωτερικό γιά ὑπηρεσιακούς λόγους: Τούς ἀντιπλοιάρχους Γεώργιο Καραμῆτσο καί Ἀλέξανδρο Παπαδόγγονα.
Τόν Φεβρουάριο τοῦ 1972 ὁ ἀντιπλοίαρχος Γ. Καραμῆτσος ἐπέστρεφε ἀπό τίς Βρυξέλλες μέσῳ Ρώμης. Ἐκεῖ συναντήθηκε μέ τόν ἀντιπλοίαρχο Ἀλ. Παπαδόγγονα ὁ ὁποῖος φοιτοῦσε στήν Σχολή Πολέμου τοῦ ΝΑΤΟ στήν Ρώμη.
Οἱ δύο ἀντιπλοίαρχοι ἤθελαν νά συναντήσουν τόν ἐκεῖ διαμένοντα Βασιλέα, ὁ ὁποῖος ὅμως εἶχε ταξιδεύσει στήν Δανία γιά τήν κηδεία τοῦ πεθεροῦ του. Τελικά κατώρθωσαν νά ἔλθουν σέ ἐπαφή μέ τόν Κυριάκο Κουκουλομάτη πού ἦταν ἀπόστρατος ἀξιωματικός τῆς Ἀεροπορίας στήν ὑπηρεσία τοῦ Βασιλέως. Ὁ Κουκουλομάτης συναντήθηκε μαζί τους στήν ViaVeneto καί ἀπό κεῖ μετέβησαν μέ αὐτοκίνητο στό Βατικανό καί στάθμευσαν. Στήν κατάθεσί του, ὁ Γ. Καραμῆτσος ἦταν διαφωτιστικός:
«Κατ᾽ ἀρχάς ὁ Παπαδόγγονας εἶπε στόν Κουκουλομάτη ὅτι ἡ παραμονή τοῦ Βασιλέως εἰς τήν Ρώμην ἀμετόχου, δέν εἶχε κανένα ἀποτέλεσμα καί ὅτι ἄν ἐπιθυμῆ νά ἐπανέλθη εἰς Ἑλλάδα, θά πρέπη ἤ νά προσεγγίση τήν Ἐπανάστασιν ἤ κάποια δυναμική ἐνέργεια νά τόν ἐπαναφέρη…».
Αὐτό ἐπιβεβαίωσε στήν κατάθεσί του καί ὁ ἴδιος ὁ Παπαδόγγονας:
«…ἡ συζήτησίς μας περιέλαβε τήν γνώμην μου ὅτι ἡ παρατεταμένη παραμονή τοῦ Βασιλέως εἰς τό ἐξωτερικόν, βλάπτει γενικῶς τήν θέσιν του ὡς πρός τόν Ἑλληνικόν λαόν, ὁ ὁποῖος σύν τῷ χρόνῳ τόν ἀπομακρύνει ἀπό τήν σκέψιν του».[3]
Ἐκ τῶν ἀνωτέρω καί μόνον, εἶναι ἐμφανέστατο ὅτι ἡ πρόθεσίς τους δέν ἦταν “ἀντιστασιακή”. Δέν ἐστρέφετο κατά τῆς Ἐπαναστάσεως ἀλλά μόνον ὑπέρ τῆς ἐπιστροφῆς τοῦ Βασιλέως…
Μέ τήν ἐπιστροφή τοῦ ἀντιπλοιάρχου Παπαδόγγονα στήν Ἑλλάδα, ἄρχισε καί ἡ προσπάθειά του νά μυήση ἀρχικά τούς συμμαθητές καί φίλους του στήν κίνησι. Ὁ ἴδιος στόν ἀνακριτή Σκεμπέα κατέθεσε:
«…Ἀπό τήν ἄνοιξιν τοῦ 1972 ὅτε διαφαίνεται ὅτι τά Α/Τ (Ἀντιτορπιλλικά) θά παραλάβουν Κυβερνῆται τῆς τάξεώς μου καί μιᾶς ἀνωτέρας τάξεως -πού συνδεόμεθα μεταξύ μας- τό πρᾶγμα ἠδύνατο νά εἰσέλθη εἰς φάσιν σχεδιάσεως. Σχεδιάσεις δέν ἤρχισαν παρά τό Φθινόπωρον 1972 ὑπό τοῦ Ἀντιπλοιάρχου Κολιγιάννη…».
Ἡ τοποθέτησις ἀξιωματικῶν τῆς τάξεως τοῦ Παπαδόγγονα ὡς Κυβερνητῶν τῶν Ἀντιτορπιλλικῶν ἦταν φυσιολογική λόγῳ σειρᾶς ἀρχαιότητος, ἐνισχύθηκε ὅμως ἀπό τόν μυημένο πλωτάρχη Ἰωάννη Σταθόπουλο πού ὑπηρετοῦσε στό Ἀρχηγεῖο Ναυτικοῦ.
Τό “κίνημά” τους, ἔπρεπε νά ἐκδηλωθῆ πρίν τό καλοκαίρι τοῦ 1973, διότι τότε θά συμπλήρωναν τόν χρόνο ὡς κυβερνῆτες Α/Τ καί θά ἀντικαθίσταντο.
Ἀπό τόν Σεπτέμβριο 1972 λοιπόν, ἄρχισαν νά ἀναπτύσσουν ἔντονη συνωμοτική δραστηριότητα. Τόν Νοέμβριο τοῦ 1972 καί τόν Ἰανουάριο τοῦ 1973 ἔγιναν δύο μυστικές συναντήσεις στήν οἰκία τοῦ Ἀλ. Παπαδόγγονα στήν ὁποία συμμετεῖχαν οἱ ἀντιπλοίαρχοι Παππᾶς, Μάλλιαρης, Καραμῆτσος, Κολιγιάννης, Τριανταφυλλίδης, Σέκερης καί Παναγιωταρέας καθώς καί οἱ πλωτάρχες Σταθόπουλος, Θεοφιλόπουλος καί Δεμέστιχας. Στήν πρώτη συμμετεῖχε καί ὁ ἀντιπλοίαρχος Θεοχάρης ὁ ὁποῖος διεφώνησε καί ἀποχώρησε.[4]
Οἱ ἐπίδοξοι “κινηματίες” προσπάθησαν ἀπεγνωσμένα νά μυήσουν ἀξιωματικούς τοῦ Στρατοῦ Ξηρᾶς καί τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας. Ἀπέτυχαν παταγωδῶς:
● Στόν Στρατό Ξηρᾶς ἐμυήθησαν μόνον ὁ ταγματάρχης Μουστακλῆς καί ὁ Βαρδάνης!...
Ὁ Ἀναθεωρητής Γ’ Τάξεως Ταξίαρχος Γρηγόριος Σκεμπέας ἀναφέρει στό “Πόρισμά” του.
«Χαρακτηριστικόν εἶναι ὅτι ὁ Σπυρίδων Κοτσαρίδας ἀπεστάλη εἰς Βόρειον Ἑλλάδα πρός ἀνακάλυψιν ἀξιωματικῶν διατεθειμένων νά συμπαρασταθοῦν εἰς τήν κίνησιν, πλήν ἐπέστρεψεν ἄπρακτος…»
● Στήν Πολεμική Ἀεροπορία ἦλθαν σέ ἐπαφή μέ τούς ἐπισμηναγό Νικ. Στάππα καί ἀντισμήναρχο Ἀποστολάκη Δημ. καί ἕναν - δύο ἄλλους. Κανένας δέν μυήθηκε. Προσπάθησαν ἀπεγνωσμένα νά ἐξασφαλίσουν ἔστω τήν οὐδετερότητά της.
Δηλαδή τό νά μή σηκωθοῦν ἀεροσκάφη νά τούς βομβαρδίσουν. Οὔτε αὐτό διασφάλισαν.
● Ἀλλά ἀκόμη καί στό Ὅπλο τους, τό Πολεμικό Ναυτικό δέν κατάφεραν μέχρι τέλους καί πολλά πράγματα:
Ἀπό 1.900 ἀξιωματικούς τοῦ Π.Ν. πέτυχαν νά μυήσουν μόλις 56!...
Ἀκόμη πιό κωμικοτραγική ἦταν ἡ προσπάθειά τους νά βροῦν ἀρχηγό τοῦ “κινήματός” τους. Στό Πόρισμα Σκεμπέα χαρακτηριστικά ἀναφέρεται:
«Ἡ Ἀρχηγία παλαιότερον εἶχε προσφερθῆ κατά τρόπον ἀσαφή… εἰς τόν Σ. Μουρίκην, πλήν οὗτος δέν ἀπεδέχθη. Ἀκολούθως, ἀρχικῶς μέν ἐβολιδοσκοπήθη ὑπό τοῦ πλωτάρχου Λυμπέρη καί εἰς δευτέραν ἐπίσκεψιν ἐπροτάθη ἡ Ἀρχηγία εἰς τόν ναύαρχον Ἐγκολφόπουλον Κωνστ. Οὗτος, ἐξέθεσε τάς ἀπόψεις του, ἔδωσε τάς συμβουλάς του, ἠρνήθη ὅμως νά ἀποδεχθῆ… Ἐν συνεχείᾳ ἡ Ἀρχηγία προσεφέρθη εἰς τόν ναύαρχον Μηναῖον Ι., ἡ δέ συζήτησις μετ᾽ αὐτοῦ ἐπί τοῦ θέματος ἐπανελαμβάνετο ἐπ᾽ ἀρκετόν, τούτου μή ἀποδεχομένου ἀλλά καί μή ἀρνουμένου σαφῶς, μέ ἀποτέλεσμα ἐκ τῆς ἀναβλητικότητος ταύτης νά ἀποταθοῦν εἰς τόν ἐν ἀποτάξει πλοίαρχον Κονοφάον, ὅστις καί ἀπεδέχθη, χωρίς νά γνωσθῆ τοῦτο εἰς τόν Μηναῖον!...».
Δηλαδή ἀντιμετώπισαν συστηματική ἄρνησι ἤ κωλυσιεργία ἀπό ὅλους ὅσους ἀποτάθηκαν καί μόλις τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1973 βρῆκαν ἕναν… ἀπότακτο Πλοίαρχο νά ἡγηθῆ. Τόν Σπ. Κονοφάο.[5]
Ὁ ρόλος τοῦ Ἀβέρωφ
Παρά ταῦτα, συνέχιζαν τήν “ὀπερέτα” τους. Καί ἀποφάσισαν νά ἀπευθυνθοῦν πρός τούς παλαιοπολιτικούς γιά πολιτική κάλυψι. Ὁ Ἀλ. Παπαδόγγονας ἀνέφερε στήν ἀπολογία του:
«…Κατά τάς συζητήσεις αἱ ὁποῖαι ἐγένοντο ἀπό τό παρελθόν, ἡ ἐπιθυμία τῶν περισσοτέρων συνέκλινεν εἰς τήν παροχήν πολιτικῆς καλύψεως τῆς κινήσεως ὑπό τοῦ Καραμανλῆ καί τοῦ Βασιλέως. Ὁ Γ. Σέκερης, διπλωμάτης, ἐλθών εἰς Ἀθήνας τό θέρος τοῦ 1972 εἶπεν ὅτι καλόν θά ἦτο, τό θέμα νά συζητήσωμεν μετά τοῦ Ἀβέρωφ… Ἡ πρώτη ἐπαφή μετά τοῦ Ἀβέρωφ ἐπραγματοποιήθη ὑπ᾽ ἐμοῦ καί κατόπιν προτροπῆς τοῦ Ἀθ. Σέκερη, περί τό τέλος τοῦ 1972 εἰς τό γραφεῖον τοῦ δικηγόρου τοῦ ἱδρύματος Τοσίτσα, Ζήση Φούφα…»
Ὁ ἴδιος ὁ… πρώην “γεφυροποιός”, Εὐάγγελος Ἀβέρωφ ὁμολόγησε:
«…Κάποτε, τόν Δεκέμβριον 1972 ἤ τόν Ἰανουάριον 1973, ἐπισκεφθείς τόν πιστόν μου φίλον δικηγόρον κ. Ζήσην Φούφαν, ὁ ἀντιπλοίαρχος Παπαδόγγονας Ἀλέξανδρος ἐζήτησε νά μοῦ παραδώση κλειστόν φάκελλον… Ὁ φάκελλος περιεῖχε συστατικήν ἐπιστολήν ἀπό πρόσωπον πού ἐμπιστευόμην. Ὠργανώθη συνάντησις…
Τό σχέδιο ἦτο νά ἐξέλθη ὁ Στόλος… νά καταλάβη ὡρισμένας νήσους καί νά ἀποκλείση τόν λιμένα τοῦ Πειραιῶς. Τοῦτο θά ἐθεωρεῖτο καίριον διά τόν ἀνεφοδιασμόν τῆς πολυανθρώπου Ἀττικῆς. Ἡ Κυβέρνησις θά ἠναγκάζετο νά ἔλθη εἰς μίαν συνεννόησιν βάσει προκηρύξεως τοῦ Στόλου πού θά εἶχε σταλῆ εἰς τούς ξένους ἀνταποκριτάς διά διαφόρων TELEX καί ἀλλοῦ διά τῶν ἀσυρμάτων τῶν πλοίων. Θά ἐζήτουν, χωρίς πνεῦμα ἀντεκδικήσεως καί ἐχθρότητος, νά ἐπανέλθη ὁ Βασιλεύς ὡς ἐκπρόσωπος τῆς νομιμότητος καί νά σχηματίση Κυβέρνησιν ὑπό τόν Κων/νον Καραμανλῆν…
Ἐζήτουν ἀπό ἐμένα νά διαβιβάσω τ᾽ ἀνωτέρω εἰς τόν Βασιλέα καί τόν Καραμανλῆ, νά εὑρεθῶ εἰς κατάλληλον σημεῖον ὥστε τήν ὁρισθησομένην ἡμέρα καί ὥρα νά ἐπιβιβασθῶ τῶν πλοίων, νά ἔχω ζητήσει ἀπό τόν Βασιλέα καί τόν Καραμανλῆ νά μεταβοῦν εἰς τήν πρώτην νῆσον πού θά κατελάμβανον…».[6]
Ὁ Ἀβέρωφ ἐκδήλωσε ἀμφιβολίες γιά τό ἐάν ὁ Καραμανλῆς θά υἱοθετοῦσε τό κίνημα, ἀρνήθηκε δέ νά τούς ἀκολουθήση, ἰσχυριζόμενος ἐντέχνως:
«…θά ἤμην ἐνδεχομένως πολύ χρήσιμος εὑρισκόμενος εἰς Ἀθήνας διότι ὑπῆρξα πάντοτε ὑποστηρικτής συμβιβαστικῆς λύσεως καί θά μποροῦσα ἴσως νά μεσολαβήσω…».
Πέραν αὐτοῦ, οἱ ἐπίδοξοι κινηματίες ἀπευθύνθηκαν καί πρός τόν πρώην ὑπουργό Πέτρο Γαρουφαλιᾶ μετά ἀπό ὑπόδειξι τοῦ ἀντιπλοιάρχου Ν. Παππᾶ ὁ ὁποῖος εἶχε διατελέσει ὑπασπιστής του. Ἡ ἐπαφή ἔγινε μέσω τοῦ ἰδιώτου Σπ. Κοτσαρίδα. Στό Πόρισμα ἀναφέρεται ἡ ἀντίδρασις Γαρουφαλιᾶ:
«Ὁ Γαρουφαλιᾶς… ἐξεδήλωσε τήν ἀντίθεσίν του πρός τήν κίνησιν, τήν βρῆκε οὐχί σοβαράν καί τοῦ συνέστησε νά μεταφέρη τήν ἐπιθυμίαν καί ἐντολήν του πρός Παππᾶν νά παύσουν οἱανδήποτε σχετικήν ἐνέργειαν».
Ἐνδεικτική ἦταν καί ἡ ἀντίδρασίς του στό ἄκουσμα τῆς ἐμπλοκῆς καί τοῦ Ἀβέρωφ:
«…ὁ Γαρουφαλιᾶς ἐξεμάνη καί ἐν ἐκνευρισμῷ εἶπε πρός Κοτσαρίδαν φράσεις βαρείας… τό νόημα πάντως τῶν ὁποίων ἦταν: Μακρυά ἀπ᾽ αὐτόν!...».
Οἱ “κινηματίες” ὅμως δέν συνετίσθηκαν. Ἀντιθέτως -μέσῳ τοῦ Κοτσαρίδα καί πάλι- ἦλθαν σέ ἐπαφή μέ τόν γνωστό βασιλικό καί βιομήχανο Χριστόφορο Στράτο ἀπό τόν ὁποῖο ἐξασφάλισαν νά τούς διαθέση 3.000.000 δρχ. γιά νά δοθοῦν ὡς βοηθήματα 10.000 δρχ. σέ κάθε οἰκογένεια τῶν ὑπαξιωματικῶν τῶν πλοίων πού θά συμμετεῖχαν στό “κίνημα”. Τό μέγα ἐρώτημα τῆς ἱστορίας εἶναι: Τά λεφτά ἐδόθησαν. Τό κίνημα δέν ἔγινε. Τά χρήματα τί ἀπέγιναν;…
Ἐν πάσῃ περιπτώσει, ὁ Εὐάγγελος Ἀβέρωφ, ἔσπευσε νά ἐνημερώση τόν αὐλάρχη τοῦ Βασιλέως Λεωνίδα Παπάγο καί ἔκλεισε “ραντεβού” μέ τόν Καραμανλῆ.
Ἡ στάσις τοῦ Καραμανλῆ
Στίς 8 Μαρτίου 1973 πῆγε στό Παρίσι καί συνάντησε τόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ. Στήν ἀπολογία του ὁ Ἀβέρωφ διηγεῖται:
«Ὁ Καραμανλῆς μέ ἄκουσε μέ προσοχή ἀλλά βαρύθυμος. Ἡ πρώτη του φράσις ἦταν: “Μετά τήν 13ην Δεκεμβρίου 1967, δέν πιστεύω ὅτι ὑπάρχουν δυνατότητες ἐπαναστατικῆς λύσεως. Αἱ δυνατότητες εἶναι μόνον πολιτικαί, ὥστε οἱ ἐν τῇ ἐξουσίᾳ νά πεισθοῦν”».
Ὁ Ἀβέρωφ ἐπέμεινε καί τότε ὁ Καραμανλῆς συνέχισε:
«Τιμῶ τάς προθέσεις. Δέν δύναμαι οὔτε νά ἀποθαρρύνω, οὔτε νά υἱοθετήσω κάτι τό ὁποῖον δέν γνωρίζω προσωπικῶς. Ἄν ἐκδηλωθῆ θά βοηθήσω διά δηλώσεων ἀπό ἐδῶ πρός ἐξεύρεσιν συμβιβαστικῆς λύσεως».
Ὡς καθαρόαιμο πολιτικό ζῶον, ὁ Καραμανλῆς υἱοθέτησε στάσι διφορούμενη: «Οὔτε ἀποθαρρύνω, οὔτε υἱοθετῶ!...» καί «ἄν ἐκδηλωθῆ θά βοηθήσω!...».
Δηλαδή ἤ ὅλοι σας θά πεθάνετε ἤ ὅλοι μας θά δοξασθοῦμε.
Στήν συνάντησι ἐκείνη ὁ Ἀβέρωφ ζήτησε ἀπό τόν Καραμανλῆ νά ἐνισχύση μέ κάποιες δηλώσεις του τό ἠθικό τῶν “κινηματιῶν”.
Ἰδοῦ γιατί ὁ Καραμανλῆς ἀποφάσισε νά προχωρήση στίς δηλώσεις τῆς 23ης Ἀπριλίου 1973 πρός τήν “Βραδυνή” ἔπειτα ἀπό 3 ½ ἔτη σιγῆς…
Δέν ἀρκέσθηκαν ὅμως οἱ κινηματίες μόνον σέ αὐτά. Ἀπέβλεψαν καί στήν ὑποκίνησι «φοιτητικῶν ταραχῶν» μέσῳ τῶν παλαιοπολιτικῶν Παν. Κανελλοπούλου, Γεωργ. Μαύρου καί Ἰωαν. Ζίγδη. Στό Πόρισμα ἀναφέρεται:
«Θά πρέπει ἴσως νά προστεθῆ ὅτι καί ἑτέρων προσώπων τά ὀνόματα ἀναφέρονται εἰς τινάς τῶν ἀπολογιῶν… ἐν οἷς τά ὀνόματα Μαύρου, Ζίγδη καί Κανελλοπούλου, ἰδίᾳ ὡς δυναμένων νά ἐπηρεάσουν τά φοιτητικά. Τοῦ τελευταίου μάλιστα (σ.σ. τοῦ Κανελλόπουλου) καί ὡς ἔχοντος γνῶσιν τινά περί κινήσεως εἰς τό Ναυτικόν, ὡς δύναται νά συμπεράνῃ τίς ἐκ τῆς φράσεως ἧν φέρεται εἰπῶν: “Τήν ἡμέραν ἐκείνην θά ἐπεθύμουν νά ἤμουν ναύτης”».
Ἰδοῦ λοιπόν γιατί καί οἱ παλαιοπολιτικοί προχώρησαν σέ μία μικρή “prova generale” μέ τά ἐπεισόδια τῆς Νομικῆς στίς 21 Φεβρουαρίου 1973…
Ὁ Κωνσταντῖνος υἱοθετεῖ καί ἐγκρίνει!...
Ποιά ὅμως ὑπῆρξε ἡ στάσις καί ἐμπλοκή τοῦ Βασιλέως; Αὐτήν τήν ἀπεκάλυψε πλήρως ὁ διορισθείς ἀρχηγός τῆς ἐκκολαπτομένης ἀνταρσίας Σπ. Κονοφάος στήν ἀπολογία του:
«… Ἐπ᾽ εὐκαιρίᾳ τῆς μεταβάσεως τοῦ Ὑποναυάρχου Ροζάκη εἰς τό ἐξωτερικόν, τόν συνήντησα κατόπιν αἰτήσεώς μου τό ἀπόγευμα τῆς 17/5/1973, τοῦ ἀνέπτυξα ἐν γενικαῖς γραμμαῖς τά τοῦ ἐγχειρήματος καί τόν παρεκάλεσα νά ἀναχωρήση τήν Παρασκευήν 18/5/1973 ἀντί τῆς Κυριακῆς, ὅπως εἶχεν ἀρχικῶς προγραμματίσει, ὥστε νά φθάση ἐγκαίρως εἰς τήν Ρώμην, νά συναντήση τόν Βασιλέα τό ἀργότερον τήν πρωΐαν τῆς Κυριακῆς καί νά μέ ἐνημερώση τηλεφωνικῶς μετά τό πέρας τῆς συναντήσεώς του μέ τόν Βασιλέα. Ὡς κώδικα εἴχαμε συνεννοηθῆ νά χρησιμοποιήσουμε τάς ἀκολούθους φράσεις:
- “Νά μοῦ τά στείλης ὅλα ἀπαραιτήτως = ΟΧΙ.
- “Νά μοῦ στείλης μόνον τά ὠτοδιαγράμματα = Ἀναβολή δι᾽ ἀργότερον.
- “Δέν τά χρειάζομαι καθόλου, πέταξέ τα” = ΝΑΙ.
- “Δέν τά χρειάζομαι τώρα, φύλαξέ τα νά μοῦ τά δώσης ὅταν γυρίσω” = Δέν συνηντήθην μέ τόν Βασιλέα.
Ἤλπιζα ὅτι ἡ ἀπάντησις θά ἦτο ἀρνητική καί ὅτι θά εἶχα τήν δυνατότητα νά τήν χρησιμοποιήσω ὡς ἐπιχείρημα διά νά πείσω τούς κυβερνήτας ἐπί τῆς ἀνάγκης ἀναβολῆς τοῦ ἐγχειρήματος… Δυστυχῶς, ἡ ἀπάντησις ἦτο: “Δέν τά χρειάζομαι καθόλου, πέταξέ τα”, δηλαδή ΝΑΙ!...».[7]
Ἡ κατάθεσις - ἀπολογία τοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ “κινήματος” εἶναι συγκλονιστικά ἀποκαλυπτική:
Ὁ Κωνσταντῖνος υἱοθέτησε πλήρως τήν ἀνταρσία στό Ναυτικό. Ἔδωσε προσωπικά τήν ἐντολή νά προχωρήση. Οὐσιαστικά ἐτέθη ὁ ἴδιος ἐπί κεφαλῆς της!...
Δέν εἶδε τήν ἐπαμφοτερίζουσα στάσι τοῦ Καραμανλῆ. Δέν εἶχε διδαχθῆ τίποτε τά τελευταῖα 4 ½ ἔτη.
Προχώρησε ἀπερίσκεπτα σέ μία δεύτερη 13η Δεκεμβρίου. Ἀκόμη πιό “ὀπερετική” καί ἀποτυχημένη ἀπό τήν πρώτη. Κι αὐτό θά τοῦ στοίχιζε τόν θρόνο του. Τό δίς ἐξαμαρτεῖν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ!...
Τό παρανοϊκό “Σχέδιο”…
Ποιό ὅμως ἦταν τό σχέδιο τῶν ἐπιδόξων κινηματιῶν; Σύμφωνα μέ τό “Σχέδιον Ἐνεργείας” τους πού κατεσχέθη, ἐν συνόψει περιελάμβανε τά ἑξῆς:
● Στίς 23 Μαΐου 1973, οἱ μεμυημένοι κυβερνῆτες θά εἰσήρχοντο στόν Ναύσταθμο καί θά κατελάμβαναν τά Ἀντιτορπιλλικά “Ἀσπίς”, “Σφενδόνη”, “Θύελλα”, “Ναυαρῖνον”, “Βέλος”, “Πάνθηρ” καί “Θεμιστοκλῆς”.
● Ἀμέσως μετά θά ἐκινοῦντο νά καταλάβουν τήν νῆσο Σύρο.
● Ἀπό τήν Σύρο θά ἔστελναν τελεσίγραφο - διακήρυξι[8] πρός τόν Πρωθυπουργό, τό ὁποῖο ταυτοχρόνως θά διεβιβάζετο στά ξένα πρακτορεῖα εἰδήσεων καί τήν Πρεσβεία τῶν ΗΠΑ ἀπό τούς Σπ. Κοτσαρίδα καί Χρ. Ἀποσκίτη.
● Θά ἔδιδαν προθεσμία λήξεως τοῦ τελεσιγράφου καί μίαν ὥρα πρίν τήν λῆξι θά ἔκαναν ἐπίδειξι δυνάμεως μέ κατάπλου τῶν μονάδων στόν Σαρωνικό.
● Ἐάν οἱ ὅροι τους δέν ἐγίνοντο ἀποδεκτοί θά προχωροῦσαν στόν ἀποκλεισμό τῶν λιμένων Πειραιῶς καί Θεσσαλονίκης καί τήν κατάληψι κι ἄλλων νήσων!...
● Κατόπιν θά ἀπέκλειαν τό Ἀεροδρόμιο Ἑλληνικοῦ μέ ἀπειλή βομβαρδισμοῦ του! Μπορεῖ μάλιστα νά βομβάρδιζαν τά Καμμένα Βοῦρλα!...
● Θά ἀπειλοῦσαν ἐπίσης βομβαρδισμό ἑνός Διυλιστηρίου, ἤ Ἠλεκτρικοῦ Σταθμοῦ ἤ τοῦ Πειραιῶς (!!!)
Ἡ σύλληψις τοῦ Σχεδίου δέν ἦταν μόνο φαιδρή καί παιδαριώδης. Ἦταν καί θανάσιμα ἀντεθνική:
Μόνον ξένος εἰσβολέας θά μποροῦσε μέχρι τότε νά διανοηθῆ ἀποκλεισμό τῶν Ἀθηνῶν καί Θεσσαλονίκης καί βομβαρδισμούς ἀεροδρομίων, λιμένων, ἐργοστασίων καί περιοχῶν! Ποτέ μέχρι τοτε δέν τό εἶχε διανοηθῆ Ἕλληνας σέ κανένα κίνημα!...
Οἱ συνέπειες σέ θυσίες καί αἷμα θά ἦσαν ἀνυπολόγιστες ἐάν ἐπετύγχαναν…
Τό Σχέδιό τους ἦταν τόσο παρανοϊκό καί ἐπικίνδυνο πού σχεδόν ὅλοι καί πρῶτος ὁ “ἀρχηγός” Σπ. Κονοφάος ἤθελαν νά ματαιωθῆ. Διέβλεπαν ὅτι εἶχαν ἐμπλακεῖ σέ μία ἱστορία πού δέν ἤθελαν. Στό Πόρισμα Σκεμπέα σαφῶς ἀναφέρεται:
«Κατά τάς προετοιμασίας, ἡ πρωτοβουλία ἀνῆκεν εἰς Ἐπιτροπήν ἐκ τῶν κυβερνητῶν τῶν Α/Τ, πολλοί τῶν ὁποίων, ὡς καί ἱκανός ἀριθμός τῶν ὑπολοίπων μεμυημένων ἀξιωματικῶν, μέ τήν πάροδον τοῦ χρόνου, διέβλεπον τούς κινδύνους ἐκ τοῦ ἐγχειρήματος καί τό μάταιον τῆς ἐνεργείας. Ἐχαρακτήριζε δέ, ὅλους τούτους ἀναβλητικότης μέ τήν ἐλπίδα τελικῆς ματαιώσεως… Τούτων τῶν λόγων ἕνεκα, ὡρίσθη καί ἀνεβλήθη κατ᾽ ἐπανάληψιν ἡ χρονολογία ἐκδηλώσεως τῆς κινήσεως καί διαφωνίαι ἐνέκυψαν…».
Ὁ Γ. Παπαδόπουλος γνώριζε τά πάντα…
Ἦλθε ὅμως ἡ στιγμή νά διερευνήσουμε καί τήν πλευρά τῆς Κυβερνήσεως Γ. Παπαδοπούλου.
Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος τά γνώριζε ὅλα! Ἡ ΚΥΠ εἶχε ἐντοπίσει κάθε κίνησι τῶν συνωμοτῶν. Οἱ Ὑπηρεσίες Ἀσφαλείας παρακολουθοῦσαν κάθε μυστική συνάντησί τους. Τά τηλέφωνά τους παρηκολουθοῦντο. Ἡ Citroen τοῦ Παπαδόγγονα ἀκολουθεῖτο ἀπό ἐναλλασσόμενα Fiat.
Ἀπό καιρό ὁ Γ. Παπαδόπουλος θά μποροῦσε νά τούς διαλύση, νά τούς ἐξοντώση, νά τούς συλλάβη. Δέν τό ἔπραξε ὅμως:
Ὁ Πρωθυπουργός ἐπιθυμοῦσε τήν ὁμοψυχία τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων καί ὄχι τόν διχασμό τους. Τηροῦσε πάντοτε μεγαλόψυχη καί εὐφυή πολιτική. Δέν ἐπιθυμοῦσε τό κακό κανενός. Προτιμοῦσε νά νουθετῆ παρά νά τιμωρῆ. Νά προλαμβάνη παρά νά κατάστέλη.
Προτιμοῦσε δηλαδή νά τούς κάμη νά ματαιώσουν ἀπό μόνοι τους τά παράφρονα σχέδιά τους, παρά νά τά συντρίψη μέ βία.
- Στίς 17 Μαΐου 1973 ὁ Πλοίαρχος Στ. Ἀργυρίου βρίσκει στήν οἰκία του ξαφνικά μία δακτυλογραφημένη ἐπιστολή πού γράφει μέ κεφαλαῖα γράμματα:
“Ο ΣΤΟΛΟΣ ΘΑ ΚΙΝΗΘΗ ΤΗΝ 21ΗΝ ΜΑΪΟΥ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΚΤΑ. ΑΓΡΥΠΝΕΙΤΕ - ΑΓΡΥΠΝΟΥΜΕΝ.
ΙΕΡΑ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΥΠΑΞ/ΚΩΝ ΝΑΥΤΙΚΟΥ”
Τέτοια ὀργάνωσις φυσικά δέν ὑπῆρχε. Ἦταν τέχνασμα τῆς ΚΥΠ γιά νά τούς προειδοποιήση ὅτι ἡ Κυβέρνησις γνωρίζει τά πάντα.
- Στίς 21 Μαΐου 1973 ἄγνωστος τηλεφώνησε καί πάλι στόν Πλοίαρχο Ἀργυρίου καί τοῦ εἶπε: “Σᾶς εἰδοποίησα, δέν μέ ἀκούσατε. Αὔριο θά τήν πατήσετε ὅλοι”. Κι ἄλλοι ἀξιωματικοί ἐλάμβαναν τηλεφωνήματα πού ἔλεγαν: “Τό Κίνημα ἐπροδόθη!..”.
- Τήν ἴδια ἡμέρα, ὁ ὑπασπιστής τοῦ Γ. Παπαδοπούλου Πλωτάρχης Κούβαρης, τηλεφώνησε στόν ἀντιπλοίαρχο Ν. Παππᾶ καί τοῦ εἶπε νά ἐπικοινωνήση ἀμέσως μέ τόν Δ/ντή Α2 τοῦ Ἀρχηγείου Ναυτικοῦ Νικολόπουλο. Ὅταν τό ἔπραξε, ὁ Νικολόπουλος τοῦ εἶπε μέ νόημα:“Ὑπάρχουν πληροφορίες ὅτι κάτι θά γίνη στό Ναυτικό σήμερα ἤ αὔριο. Ἔχεις ἐσύ ἰδέα”;
- Λίγο πρίν, ὁ Δ/ντής Α2 Νικολόπουλος ζητοῦσε ἀπό τόν μεμυημένο Πλωτάρχη Γκίνη τίς κινήσεις τῶν πλοίων τήν 21ην πρός 22αν Μαΐου.
Ἐν ὀλίγοις, ὁ Γ. Παπαδόπουλος μέ ὅλα τά μέσα καί ὅλους τούς τρόπους τούς προειδοποιοῦσε ξεκάθαρα: “Μή τό κάνετε, τό γνωρίζω!”
Καί ἡ μέθοδος Παπαδοπούλου ἔπιασε:
Πανικόβλητος ὁ “ἀρχηγός” τοῦ κινήματος Σπ. Κονοφάος μετέδωσε τό συνθηματικό “Σοφοκλῆς”. Δηλαδή διέταξε τήν ματαίωσί του. Τό περίφημο… “κίνημα τοῦ Ναυτικοῦ” εἶχε ματαιωθῆ!...
Συνέβη ὅμως καί τό ἑξῆς κωμικοτραγικό: Πολλοί μεμυημένοι δέν ἔλαβαν τό σύνθημα τῆς ματαιώσεως. Δέν γνώριζαν ὅτι ματαιώθηκε. Καί ἀμέριμνοι ἄρχισαν νά καταφθάνουν στόν Ναύσταθμο προκειμένου νά κινήσουν τά Ἀντιτορπιλλικά. Ἐκεῖ τούς περίμεναν φυσικά “μέ ἀνοικτές ἀγκάλες” οἱ ἄνδρες τῶν Λ.Ο.Κ. καί τῆς Ε.Σ.Α. καί τούς συνέλαβαν ἀστραπιαῖα.
Τά μεσάνυκτα κατέφθασε στόν Ναύσταθμο ὁ Α/ΕΔ. Στρατηγός Ὀδ. Ἀγγελῆς καί ὁ Ἀρχηγός Ναυτικοῦ Κ. Μαργαρίτης καί ἄρχισαν οἱ ἀνακρίσεις τῶν συλληφθέντων οἱ ὁποῖοι τά ὁμολόγησαν ὅλα μέ μέ κάθε λεπτομέρεια.
Συγκεκριμένα, γιά τόν Εὐάγγελο Ἀβέρωφ γράφει ὁ Γρ. Μπονάνος:
«Οἱ ἀνακριταί τῆς ΕΣΑ τοῦ ἐφέρθησαν ἀψόγως. Ἄλλωστε ὁ ἴδιος ἔδειξεν πᾶσαν διάθεσιν νά “συνεργασθῆ” καί ἤρχισεν γράφων ὁ ἴδιος τήν κατάθεσίν του. “Φθάνει κύριε ὑπουργέ” τοῦ ἔλεγαν οἱ ἀνακριταί, διότι -ὡς πάντοτε- ἀκόμη καί γράφων ἐφλυάρει. Κι ἐκεῖνος συνέχιζε! Καί δέν ἀφῆκε ἄνθρωπον πού νά μή τόν “καρφώση”! Τό ἐκπληκτικόν μέ αὐτόν τόν κύριον… εἶναι ὅτι τήν προηγουμένην τῆς συλλήψεώς του ἐσπέραν… ἐπεσκέφθη τόν φίλο του ἐκδότην τῆς ἐφημερίδος “Ἐλεύθερος Κόσμος” Σάββαν Κωνσταντόπουλον. Καί τοῦ ἐζήτησε νά πείση τόν Γ. Παπαδόπουλον περί τῆς ἀθωότητός του».[10]
Περισσότερο εὐτράπελο καί ἄδοξο τέλος κινήματος δέν ἔχει καταγραφῆ στήν Ἱστορία!...
Ἡ στάσις τοῦ “Βέλος”: Πράξις δειλίας
Τήν 25 Μαΐου 1973 ἐγράφη ὁ ἐπίλογος τῆς φαιδρῆς ἀπόπειρας ἀνταρσίας στό Ναυτικό, μέ μία πράξι δειλίας! Τό Α/Τ “Βέλος” ἔπλεε δυτικῶς τῆς Πελοποννήσου μέ κυβερνήτη τόν πρωτοστάτη στήν ἀπόπειρα ἀντιπλοίαρχο Νικ. Παππᾶ. Συμμετεῖχε σέ ἄσκησι τοῦ ΝΑΤΟ καί ἀνέμενε τήν ἐξέλιξι τῶν γεγονότων, ὅταν ἄκουσε ἀπό μήνυμα τοῦ Α/Τ “Πάνθηρ” ὅτι τό κίνημα ματαιώθηκε καί παράλληλα ἔμαθε ἀπό τά Ἰταλικά Ρ/Τ δίκτυα ὅτι οἱ ὑπόλοιποι ἐπίδοξοι κινηματίες συνελήφθησαν.
Καί τότε ἀπέσπασε τό Α/Τ “Βέλος” ἀπό τήν ἄσκησι πού διεξήγετο στό Ἰόνιο καί τό ὁδήγησε στόν λιμένα Φιουμιτσίνο τῆς Ἰταλίας ὅπου ζήτησε πολιτικό ἄσυλο. Ἀπό τούς 270 ἄνδρες τοῦ πληρώματός του, τόν ἀκολούθησαν 31.
- Ἡ πράξις αὐτή ἦταν πράξις ὑψίστης δειλίας, ἀφοῦ κυριολεκτικά “τό ἔσκασε” γιά νά γλυτώση τήν σύλληψι, ἀντί νά πάη ὑπερήφανα νά συμμερισθῆ τήν τύχη τῶν συναδέλφων του καί ν᾽ ἀναλάβη τίς εὐθύνες του. Ἀπό τήν ἀσφάλεια τῆς Ἰταλίας προέβαινε σέ “ἀντιστασιακές” δηλώσεις καί συνεντεύξεις.
- Ἡ πράξις αὐτή ὅμως ὑπῆρξε καί ἐθνικῶς ἀπαράδεκτη. Διότι ἔστω καί γιά λίγες ὧρες, παρέδωσε στούς Ἰταλούς ἕνα Ἑλληνικό Ἀντιτορπιλλικό, ἀμαυρώνοντας τήν δόξα τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ κατά τό Ἔπος τοῦ 1940-᾽41.
Τελικά ἐστάλη ὁ ἀντιπλοίαρχος Βασίλειος Χαρλάφτης στήν Ἰταλία καί παρέλαβε τό “Βέλος” γιά νά τό ἐπιστρέψη στήν Ἑλλάδα…
Χαρακτηριστικά εἶναι ὅσα ἔγραφε ὁ δημοσιογράφος Σάββας Κωνσταντόπουλος γιά τήν πράξι τοῦ Ν. Παππᾶ σέ ἄρθρο μέ τίτλο “Τό κοινόν αἴσθημα”:
Ὁ ἐν λόγῳ κύριος ἦτο ἀναμεμειγμένος εἰς τό “φιάσκο-μίνι” τῆς ἀποπείρας “ἀνταρσίας” ἡ ὁποία εἶχεν τόσον ἄδοξον τέλος. Ἐφοβήθη προφανῶς ὅτι θά ἀπεκαλύπτετο ἡ συμμετοχή του ἀπό τάς ἀνακρίσεις. Ἐδειλίασε. Δέν ἐτόλμησε -ὡς ἁρμόζει εἰς ἀξιωματικούς- νά ἀναλάβη τάς εὐθύνας του, νά λογοδοτήση εὐθέως καί γενναίως καί νά ἀποδεχθῆ τάς συνεπείας. Ἐτράπη εἰς φυγήν!
Ὁ ἥρως τῆς γενομένης ἀσχημίας ἦτο κυβερνήτης τοῦ ἀντιτορπιλλικοῦ “Βέλος”. Τό “Βέλος” δέν ἀποτελεῖ προσωπικήν ἰδιοκτησίαν τοῦ κ. Γ. Παπαδοπούλου. Ἀνήκει εἰς τό Ἔθνος. Καί δέν ἐλάμβανε μέρος εἰς κρουαζιέραν τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ. Μετεῖχε εἰς γυμνάσια τῆς Συμμαχίας. Ὁ ἐν λόγῳ κύριος ἐπρόδωσεν καί τά δύο καθήκοντά του: Τό χρέος πρός τήν Πατρίδα καί τάς ὑποχρεώσεις του πρός τήν Συμμαχίαν, ὡς ἐντεταλμένος ἀπό τήν Χώραν του κυβερνήτης τοῦ ἀντιτορπιλλικοῦ “Βέλος”. Οἰονεῖ ἔρριψε τά ὅπλα καί ἐγκατέλειψε τό πεδίον τῆς τιμῆς χάριν τοῦ ἑαυτούλη του καί μόνον.
Ὁ κυβερνήτης τοῦ ἀντιτορπιλλικοῦ “Βέλος” κατέφυγεν εἰς τήν Ἰταλίαν. Ἕνας ἀξιωματικός τοῦ Λαοῦ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940 δέν ἐδίστασε, φέρων μάλιστα τήν στρατιωτικήν στολήν του, νά ἐκλιπαρήση προστασίαν ἀπό τούς Ἰταλούς, διά τούς ὁποίους οἱ ἀξιωματικοί καί οἱ στρατιῶται τῆς Ἑλλάδος ἦσαν καί εἶναι ὑπεράνθρωποι. Ὁ κ. τέως κυβερνήτης τοῦ “Βέλος” ἱκέτευσε τήν παροχήν ἐλεημοσύνης ἀπό τούς ἡττημένους, διαπραγματευόμενος τό ἀντιτορπιλλικόν “Βέλος”. Δέν ἐσεβάσθη τόν ὅρκον του. Οὔτε τήν μνήμην τῶν νεκρῶν συναδέλφων του. Οὔτε τό γόητρον τοῦ ἑλληνικοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ. Ὑπεράνω ὅλων ἐτοποθέτησε τό σαρκίον του.
Ἐκτός ἀπό τό ἄσυλον, ὁ ἐν λόγῳ κύριος ἐζήτησε καί… ἄδειαν ἐργασίας! Μάλιστα, ἄδειαν ἐργασίας! Φανταζόμεθα ὅτι παρόμοιον προηγούμενον δέν θά ὑπάρχη εἰς διεθνῆ κλίμακα…
Ὁ κύριος κυβερνήτης ἐπέτυχε ρεκόρ ἐθνικῆς ἀναξιοπρεπείας καί προσωπικοῦ ἐκπεσμοῦ. Ἄς ἀναρτηθῆ εἰς τήν Σχολήν Δοκίμων ἕνας μαῦρος πίναξ. Καί ἄς γραφῆ μέ ἀνεξίτηλα γράμματα ἐπ᾽ αὐτοῦ, τό ὄνομα τοῦ ἐν λόγῳ κυρίου, μέ τήν προσθήκην ὡς διδάγματος: “νά μή ὑπάρξη ποτέ δεύτερος”!...».
Ἀλλά καί ἡ ἐφημερίς “Ἑστία” ἔγραφε -μεταξύ ἄλλων- στίς 28-5-1973 μέ τίτλο “Ἀπάτριδες καί ἀχάριστοι”:
«…Ἐν πάσῃ, ὅμως, περιπτώσει, οἱ στασιασταί ἀπεδείχθησαν διά τῆς πράξεώς των, ὄχι μόνον προδόται τῆς Πατρίδος των, ἀλλά καί ἀχάριστοι ἔναντι τῆς Κυβερνήσεώς της. Πράγματι, χάρις εἰς τήν Ἐπανάστασιν -κατά τῆς ὁποίας προφανῶς ἐστρέφοντο- τό Ἑλληνικόν Πολεμικόν Ναυτικόν ἀπέκτησε διά πρώτην φοράν εἰς τήν ἱστορίαν του, τήν ἀξιόλογον ἰσχύν του, ἐμπλουτισθέν ἐξ᾽ ἐθνικῶν πόρων καί ὄχι ἐκ τῆς ἐπαιτείας, ὡς συνέβαινεν ἄλλοτε, διά συγχρόνων σκαφῶν - ἀντιτορπιλλικῶν, πυραυλακάτων, ὑποβρυχίων κ.λπ….».[11]
Ὁ Κωνσταντῖνος, δικαίως ἐκθέτει τόν ἀπαράδεκτο Πλοίαρχο Ν. Παππᾶ γράφωντας:
«Ἡ πραγματικότητα εἶναι ὅτι ἁπλῶς ἀποφάσισε νά τό σκάσει...».
«Ὁ κυβερνήτης τοῦ σκάφους ἕδρασε ἁπλῶς καί μόνον διά
νά περισώση τόν ἑαυτούλην του… Ἐδειλίασε… Ἐτράπη εἰς φυγήν!»
Πάντως καί ὁ Ν. Παππᾶς στήν τελευταία συνέντευξί του, εἶπε μερικές ἀλήθειες, ὅπως:
«Καραμανλῆς, Βασιλιάς καί Ἀβέρωφ ἦταν ἐνήμεροι καί οἱ τρεῖς. Οἱ δύο πρῶτοι ἦταν λαπάδες. Ὁ Καραμανλῆς ὑπῆρξε ἄθλιος καί δειλός. Μᾶς εἶχε πεῖ ὅτι, προχωρῆστε ἐσεῖς καί ἄν πετύχετε σᾶς στηρίζω! Αὐτό εἶναι ἄνανδρο. Χειρότερο καί ἀπό δειλία… Εἴχαμε ἐπαφές μέ τό ΠΑΚ τῆς Ρώμης. Ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου δέν φάνηκε πουθενά. Εἶχε ἐξαφανιστεῖ… Αὐτοί πού ἤρθανε μετά τό 1974, ὅλοι ὅσοι κυβέρνησαν κατέστρεψαν τήν Ἑλλάδα!...».[13]
Ἡ ἀπόπειρα ἀνταρσίας στό Ναυτικό ὑπῆρξε στήν πραγματικότητα μία εὐτράπελη κίνησις πού οὐδόλως ἐνόχλησε τήν Ἐπανάστασι.
Ὁ ἴδιος ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος -ὅπως θά δοῦμε- ἀμνήστευσε τούς ἐπιδόξους κινηματίες, μόλις 2 ½ μῆνες μετά!
[1] Στό ἀρχεῖο τοῦ συγγραφέως.
[2] Στό ἀρχεῖο τοῦ συγγραφέως.
[3] Οἱ ἀπολογίες, ἀπό τό Πόρισμα τοῦ Ἀναθεωρητοῦ Γ’ Τάξεως, Ταξιάρχου Γρηγορίου Σκεμπέα πού δημοσιεύθηκε στίς 21 - 7-1973.
[4] Ἀκολούθησαν πολλές ἀκόμη συνωμοτικές συναντήσεις μέχρι τόν Μάϊο τοῦ 1973. Τό Πόρισμα Σκεμπέα ἀναφέρει ἐν ὅλῳ 14. Ἐντύπωσι κάνει ὅτι κάποιες ἔλαβαν χώρα σέ οἰκία… Ἀμερικανίδος (!) ἡ ὁποία ἔλειπε στό ἐξωτερικό καί ἄφηνε τά κλειδιά στόν ἀντιπλοίαρχο Κολιγιάννη…
[5] Ὁ Πλοίαρχος Σπ. Κονοφάος εἶχε ἀποταχθῆ γιά τήν συμμετοχή του στό βασιλικό κίνημα τῆς 13ης Δεκεμβρίου 1967.
[6] Τά ἴδια ἐπιβεβαίωσαν στίς καταθέσεις τους καί οἱ ἀντιπλοίαρχοι Μαλλιαρῆς Παν. καί Σέκερης Ἀθ. (βλπ. Πόρισμα Σκεμπέα).
[7] Προκαλεῖ τρομερή ἐντύπωσι ὅτι ὁ Κωνσταντῖνος δίδει τήν ἔγκρισί του γιά τό “κίνημα“, ὅταν ἀκόμη καί ὁ “ἀρχηγός” του εὔχεται νά ματαιωθῆ! Ὁ Κονοφάος μάλιστα χρησιμοποιῆ τήν λέξι «δυστυχῶς» ὅταν ὁ Κωνσταντῖνος τούς λέει «προχωρῆστε»!...
[8] Τήν διακήρυξι εἶχε συντάξει ὁ … Ἀβέρωφ καί τήν ἔστειλε μέσῳ τοῦ Ζ. Φούφα στόν Ἀλ. Παπαδόγγονα στίς 21-5-1973 (βλπ. ἀπολογία Ἀβέρωφ καί πόρισμα Σκεμπέα).
[9] Ὁ Εὐάγγ. Ἀβέρωφ εἶχε τήν φαεινή ἰδέα νά τούς προτείνη νά μεταβοῦν στήν Κύπρο ἡ ὁποία ἐξακολουθοῦσε νά μένη στήν σκέψι τῶν παλαιοπολιτικῶν ὡς μοχλός ἀνατροπῆς μέσῳ «ἐθνικῆς περιπετείας»…
[11] Ἀκόμη καί τό “Βέλος” τό εἴχαμε δανεικό καί τό ἐξαγόρασε ἡ Κυβέρνησις Γ. Παπαδοπούλου!...
[12] «Βασιλεύς Κωνσταντῖνος, χωρίς τίτλο» Τόμος Γ’ σελ. 93. Καί νά σκεφθῆ κανείς, ὅτι ὁ ἀπαράδεκτος αὐτός “κύριος”, ἀναγορεύθηκε “ἥρωας” μετά τήν “μεταπολίτευση” καί ἔγινε καί ὁ Ἀρχηγός τοῦ ΓΕΝ!
[13] Ἐφ. «Μάχη» Κύπρου 14-4-2013. Φαίνεται λοιπόν, πώς ὁ Ν. Παππᾶς στά τέλη τῆς ζωῆς του εἶχε μετανοιώσει γιά τήν πράξι του. Τό κατάλαβε ὅμως πολύ ἀργά…
*** * ***
Πηγή (του Μάνου Χατζηδάκη): "Η στάσις του "Βέλος": Πράξις δειλίας" - Απόσπασμα απο το κεφάλαιο "Η απόπειρα ανταρσίας στο Ναυτικό", σελ 296-314, Γ΄ Τόμος 25/8/1971-25/111973 - Γεώργιος Παπαδόπουλος - Βιογραφία.
*** * ***
Πηγή (του Μάνου Χατζηδάκη): "Η στάσις του "Βέλος": Πράξις δειλίας" - Απόσπασμα απο το κεφάλαιο "Η απόπειρα ανταρσίας στο Ναυτικό", σελ 296-314, Γ΄ Τόμος 25/8/1971-25/111973 - Γεώργιος Παπαδόπουλος - Βιογραφία.