29 Αυγούστου 1949. Νίκη του Ελληνικού Στρατού επί των κομμουνιστών στον Γράμμο. Τέλος του τριετούς Εφιάλτη!
Το τρίτο και τελευταίο μέρος των επιχειρήσεων του Ελληνικού Στρατού εναντίον του λεγόμενου ΔΣΕ, ο ΠΥΡΣΟΣ Γ’, με
αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη του τελευταίου οχειρού των ανταρτών, τις οροσειρές του Γράμμου, άρχισε με πολύ καλούς οιωνούς και άριστη προετοιμασία για τον Ελληνικό Στρατό στις 25 Αυγούστου. Οι ημέρες ησυχίας που ακολούθησαν την νίκη στο Βίτσι στι;ς 17 Αυγούστου, είχαν όμως δώσει την ευκαιρία και στους αντάρτες να προετοιμασθούν και να αναμένουν τον αντίπαλο με υψηλό ηθικό. Μάλιστα, ο Ζαχαριάδης σε μήνυμα πού έστειλε προς τους μαχητές του ΔΣΕ στις 20 Αυγούστου περιέλαβε και ένα πολύ γνωστό σύνθημα: «Εδώ μπορούμε και πρέπει να θάψουμε τον μοναρχοφασισμό», μιά παραλαγή εκείνου πού είχε χρησιμοποιήσει νωρίτερα, το 1948, «ο Γράμμος θα γίνει η ταφόπετρα του μοναρχοφασισμού».
Παρά τις απειλές του Ζαχαριάδη το πρωϊνό της 29-ης Αυγούστου βρήκε τον ΔΣΕ ολοκληρωτικά ηττημένο, και τους μαχητές του να υποχωρούν σε όλα τα μέτωπα με κατεύθυνση την Αλβανία. Κάπου 8,500 έως 10,000 αντάρτες πέρασαν στην Αλβανία. Μαζί τους μετέφεραν και 1,500 τραυματίες, ενώ πίσω τους άφησαν πάνω από 1,000 νεκρούς. Από τους τελευταίους πού πέρασαν στην Αλβανία σπο την περιοχή της Μπάτρας την νύχτα της 29-ης Αυγούστου ήταν ο ίδιος ο Ζαχαριάδης.
Στην Αλβανία προσπάθησαν να αναδιοργανωθούν σκεπτόμενοι να συνεχίσουν τον αγώνα. Σύντομα όμως ο ηγέτης της Αλβανίας Χότζα τους διέταξε να αφοπλισθούν. Στην συνέχεια με Ρωσικά καράβια μεταφέρθηκαν στις άλλες κομμουνιστικές χώρες, και κυρίως την Σοβιετική Ένωση στην περιοχή της Τασκένδης.
Έτσι τελείωσε η προδοτική ανταρσία του ΚΚΕ, πού δυστυχώς αρκετά αργότερα ονομάσθηκε από τους Έλληνες πολιτικούς Εμφύλιος, παρά την συμμετοχή μεγάλου αριθμού Σλάβων στις τάξεις του ΔΣΕ, το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανταρτών ήταν βιαίως στρατολογημένοι, την αμέριστο βοήθεια των βορείων γειτόνων μας Αλβανών, Βουλγάρων, και Γιουγκοσλάβων προς τους αντάρτες, το γεγονός ότι τη λεγόμενη Κυβέρνηση των Ανταρτών δεν την αναγνώρισε ποτέ κανένα κράτος, και τέλος το γεγονός ότι στην Ανταρσία συμμετείχε ένα πολύ μικρό ποσοστό του λαού μόνο από μικρά χωριά, κυρίως ορεινών και ποτέ οι μεγάλες μάζες του λαού των πόλεων. Ήταν καθαρά μιά περίπτωση ανταρτών, συμμοριτών δηλαδή, που ποτέ δεν είχαν ούτε μία πιθανότητα νίκης ή κατάληψης και κράτησης ούτε μιάς μεγάλης πόλεως.
Πέραν όμως αυτού, το ΚΚΕ κατά την διάρκεια της ανταρσίας, είχε λάβει δημόσια αντεθνική και προδοτική θέση «υπερ της αυτοδιάθεσης της ελληνικής Μακεδονίας και απόσχισή της από την Ελλάδα».
Όλα αυτά δεν υποδηλούν Εμφύλιο, αλλά προδοτική, ξενοκίνητη Ανταρσία!
Αιωνία η Μνήμη των Νέων της Ελλάδος που έπεσαν στον Αγώνα κατά των Κομμουνιστών!
ΠΗΓΗ
*** * ***
Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΒΙΤΣΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΟ (10-29 Αυγ. 1949)
Τα προ της Μάχης
α. Από του Νοεμβρίου του 1948, η Ανωτάτη Ηγεσία του Στρατού, είχε καταρτίσει τα Σχέδια Επιχειρήσεων του έτους 1949, με τα οποία απέβλεπε να θέσει τέρμα στον Συμμοριτοπόλεμο κατά το έτος εκείνο.
Από το Σχέδιο προεβλέπετο, αρχικώς μεν, η εκκαθάριση της Χώρας από Νότο προς Βορρά (ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟΣ, ΡΟΥΜΕΛΗ, ΘΕΣΣΑΛΙΑ, ΗΠΕΙΡΟΣ και Δυτ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ), με διαδοχική συγκέντρωση του όγκου των δυνάμεων σε κάθε μία από τις περιοχές αυτές, ώστε η εκκαθάριση να είναι ριζική. Ακολούθως, η τελική επίθεση με το σύνολο των δυνάμεων κατά των ισχυρότατα οργανωμένων τοποθεσιών ΓΡΑΜΜΟΥ και ΒΙΤΣΙ, όπου ευρίσκετο ο όγκος των Κομμουνιστοσυμμοριτών (Κ/Σ).
Η κατάληψη των δύο κυριοτέρων αυτών βάσεων, θα σημείωνε ουσιαστικώς και τον τερματισμό της δράσεως των Κ/Σ στην Ελλάδα.
Τέλος, μετά την κατάληψη του ΓΡΑΜΜΟΥ και του ΒΙΤΣΙ, με την συγκέντρωση των δυνάμεων θα επεδιώκετο η εκκαθάριση της Ανατ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ και ΘΡΑΚΗΣ.
β. Οι Επιχειρήσεις της αρχικής φάσεως (εκκαθαρίσεις της Χώρας από Νότο προς Βορρά), εξελίχθησαν σύμφωνα με το Αρχικό Σχέδιο, παρά τις εντυπωσιακές αντιδράσεις των Κ/Σ σε ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ, ΝΑΟΥΣΑ, ΚΑΡΔΙΤΣΑ και ΦΛΩΡΙΝΑ.
Έτσι μέχρι τέλους Μαΐου του 1948 όλη η περιοχή από ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟΥ μέχρι ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, είχε πλήρως εκκαθαρισθεί και οι Κ/Σ είχαν συντριβεί πλην ελαχίστων μικροομάδων τις οποίες κατεδίωκαν τα Τάγματα Εθνοφυλακής και η Βασιλική Χωροφυλακή.
γ. Από τον Μάιο, οι διατεθείσες για τη Νότιο Ελλάδα Μεραρχίες, άρχισαν να συγκεντρώνονται στην περιοχή ΚΟΖΑΝΗΣ και να τίθενται υπό την Στρατιά Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας (ΣΗΔΜ), με Διοικητή τον Αντιστράτηγο Κων. Βεντήρη, στον οποίο ο Αρχιστράτηγος Αλεξ. Παπάγος είχε αναθέσει την προπαρασκευή και διεξαγωγή των Επιχειρήσεων κατά ΓΡΑΜΜΟΥ και ΒΙΤΣΙ.
Μέχρι τις αρχές Ιουλίου 1949, το σύνολο των δυνάμεων που θα μετείχαν στις επιχειρήσεις αυτές, είχαν συγκεντρωθεί στην περιοχή ΚΟΖΑΝΗΣ και επεδίδοντο σε συστηματική εκπαίδευση, κυρίως σε ό,τι αφορά επίθεση κατά ισχυρώς οργανωμένης τοποθεσίας και σε νυκτερινές ενέργειες.
Γενικό Σχέδιο Επιχειρήσεων των Εθνικών Δυνάμεων (Ε.Δ.)
Το Γενικό Σχέδιο Επιχειρήσεων τω Ε.Δ. προέβλεπε:
α. Παραπλανητική επίθεση κατά του Βορείου ΓΡΑΜΜΟΥ από το Α΄ ΣΣ (Δκτής Αντγος Τσακαλώτος Θρασύβουλος), προς εξαπάτηση των Κ/Σ και εξαναγκασμό αυτών, να μεταφέρουν δυνάμεις από το ΒΙΤΣΙ στον ΓΡΑΜΜΟ (Σχέδιο «Πυρσός Α΄»).
β. Κυρία επίθεση κατά το ΒΙΤΣΙ με τον όγκο των δυνάμεων της Στρατιάς προς κατάληψη τούτου (Σχέδιο «Πυρσός Β΄»). Την επίθεση θα εκτελούσε κυρίως το Β΄ ΣΣ, με Διοικητή τον Αντγο Μανιδάκη Στυλ.
γ. Μετά την κατάληψη του ΒΙΤΣΙ, μεταφορά δυνάμεων για επίθεση και εκκαθάριση του ΓΡΑΜΜΟΥ. Την επίθεση θα εκτελούσε κυρίως το Α΄ΣΣ (Σχέδιο «Πυρσός Γ΄»).
Σχέσεις Κ/Σ με Κομμουνιστικά Κράτη
Από το θέρος του 1948, εκδηλώθηκε οξεία διάσταση ΤΙΤΟ-ΚΟΜΙΝΦΟΡΜ, η οποία ψύχρανε τις σχέσεις μεταξύ των συμμοριτών, που ακολουθούσαν την Σταλινική γραμμή και της Γ/Β.
Τούτο επιδείνωσε γενικώς τις συνθήκες του αγώνος των Κ/Σ στο ΒΙΤΣΙ, οι οποίοι έτσι έστρεψαν όλες τις ελπίδες τους προς την ΑΛΒΑΝΙΑ, με την οποία επεδίωκαν να τηρήσουν, πάση θυσία, ανοικτές τις οδούς επικοινωνίας για ανεφοδιασμό, περίθαλψη ή και διαφυγή.
˜ ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΒΙΤΣΙ
Σχέδια και Διάταξη Κ/Σ
Διάταξη: Ο κατεχόμενος από τους Κ/Σ χώρος οριζόταν, από το όρος ΒΑΡΝΟΥΝΤΑ, τις ΠΡΕΣΠΕΣ, την ΙΕΡΟΠΗΓΗ, την ΚΟΥΛΑ και το όρος ΒΕΡΝΟ (Βίτσι). Στη περιοχή αυτή, είχαν αναπτύξει μία δύναμη 7.500 με 8.000 άνδρες.
Σχέδια: Το Σχέδιο των Κ/Σ προέβλεπε εξασφάλιση του ελευθέρου χώρου του ΒΙΤΣΙ, με ισχυρά κατοχή των ορεινών συγκροτημάτων ΒΑΡΝΟΥΣ-ΒΙΤΣΙ-ΜΑΛΙ ΜΑΔΙ, που τον περιβάλλουν, για φθορά των εχθρικών δυνάμεων και καταστροφή αυτών.
Σχέδια και Διάταξη Ε.Δ.
Διάταξη: Οι Ε.Δ., υπό το Β΄ΣΣ (Στρατηγείο στο ΔΙΣΠΗΛΙΟ Καστοριάς), είχε Γενική Διάταξη, από ΦΛΩΡΙΝΑ προς ΚΑΣΤΟΡΙΑ και μέχρι ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ Συνόρων, με 4 Μεραρχίες Πεζικού (ΙΙ, ΙΧ, Χ και ΧΙ), 1 Μεραρχία Καταδρομών και διάφορες βοηθητικές και μονάδες υποστηρίξεως.
Σχέδια: Το Σχέδιο των Ε.Δ. προέβλεπε 4 φάσεις, ως ακολούθως:
– Φάση 1η: Κατάληψη ΠΟΛΕΝΑΤΑΣ.
– Φάση 2α: Διείσδυση την νύχτα και κατάληψη των ΜΠΑΡΟ-ΛΕΣΙΤΣ-ΤΣΟΥΚΑ.
– Φάση 3η: Καταδίωξη των Κ/Σ προς ΒΑΡΜΠΑ-ΚΟΡΜΠΕΤΣΙ και αποκοπή των 2 οδών (ΙΕΡΟΠΗΓΗ – ΛΑΙΜΟΣ), για απαγόρευση διαφυγής των Κ/Σ προς ΑΛΒΑΝΙΑ
– Φάση 4η: Εκκαθάριση Χερσονήσου ΠΥΞΟΥ.
Διεξαγωγή της Μάχης
Η όλη ενέργεια, με κάποιες καθυστερήσεις, αλλά και τολμηρές ενέργειες Μονάδων Καταδρομών και Πεζικού πέτυχε. Στις 15 Αυγούστου ολόκληρη η τοποθεσία του ΒΙΤΣΙ, περιήλθε στα χέρια των Ε.Δ. Μέσα σε 5 ημέρες η θέληση του Έλληνα κατέρριψε τις τόσες ελπίδες των Κ/Σ οι οποίοι πίστευαν ότι «Ο εχθρός δεν θα περάσει από το ΒΙΤΣΙ»
Απώλειες
α. Ε.Δ.: Νεκροί: Αξιωματικοί 22, Οπλίτες 94
β. Κ/Σ: Νεκροί 1182
˜ ΜΑΧΗ ΣΤΟΝ ΓΡΑΜΜΟ
Σχέδια και Διάταξη Κ/Σ
Σχέδια: Άμυνα με όλες τις δυνάμεις τους, διότι απώλεια του ΓΡΑΜΜΟΥ, θα σήμαινε και την οριστική ήττα τους. Σε περίπτωση δυσμενούς εξελίξεως διαφυγή προς την ΑΛΒΑΝΙΑ. Η δύναμή τους ήταν 2 Μεραρχίες (συνολικά περίπου 8.000), αλλά μειωμένης συνθέσεως, με την διάταξη που φαίνεται στο Σχεδιάγραμμα.
Σχέδια και Διάταξη Εθνικού Στρατού:Η καταστροφή των Κ/Σ και η παρεμπόδιση διαφυγής τους στην ΑΛΒΑΝΙΑ. Ο Ε.Σ. διέθετε 4 Μεραρχίες Πεζικού ( I, VIII, IX και XV) την ΙΙΙ Μεραρχία Καταδρομών και άλλες βοηθητικές μονάδες και μονάδες υποστηρίξεως.
Διεξαγωγή της Μάχης
Η επίθεση των Ε.Δ. εκδηλώθηκε την νύχτα της 24 προς 25 Αυγούστου, χωρίς αποτέλεσμα. Στην συνέχεια και ενώ οι άλλες Μεραρχίες απασχολούσαν του συμμορίτες η ΙΧ Μεραρχία, ενήργησε υπερκερωτικό ελιγμό κινουμένη κατά μήκος των Ελληνοαλβανικών συνόρων. Η κίνηση αυτή πέτυχε τον απόλυτο αιφνιδιασμό των Κ/Σ και έκτοτε άρχισαν να αντιδρούν με σπασμωδικές κινήσεις και αποφάσεις. Τελικώς και από της 27 έως 30 Αυγούστου ο αγώνας συνεχίζεται με την πλάστιγγα να γέρνει πλέον φανερά υπέρ των Ε.Δ. Στο γεγονός αυτό, συνέβαλε κυρίως ο αγώνας 2 Ταξιαρχιών της ΙΧ Μεραρχίας. Στις 28 οι Κ/Σ εγκαταλείπουν κάθε προσπάθεια και συμπτύσσονται νοτίως της κυρίας κορυφογραμμής του ΓΡΑΜΜΟΥ, προς την Διάβαση ΜΠΑΡΑ.
Στις 29 Αυγούστου του 1949 και ο ΓΡΑΜΜΟΣ καταλαμβάνεται από τις Ε.Δ. και ο Συμμοριτοπόλεμος περνάει στην ιστορία ως μία από τις μελανότερες από πλευράς ΚΚΕ και ως μία από τις λαμπρότερες, από πλευράς του Εθνικού Στρατο.
Απώλειες
α. Ε.Δ.: Νεκροί: Αξιωματικοί 22, Οπλίτες 94
Τραυματίες: Αξιωματικοί 107, Οπλίτες 1345
β. Κ/Σ: Νεκροί 922, συλληφθέντες 765 και παραδοθέντες 179.
Χ.Μ.
* Τα Σχεδιαγράμματα είναι από την «Μεγάλη Στρατιωτική,
Ναυτική, Αεροπορική Εγκυκλοπαίδεια των «Στρατηγικών Εκδόσεων».
Ναυτική, Αεροπορική Εγκυκλοπαίδεια των «Στρατηγικών Εκδόσεων».
*** * ***
-Στη μνήμη των υπέρ πατρίδος πεσόντων, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας των ετών 1946-1949.
Παγκοσμίως την Ιστορία την γράφουν οι Νικητές. Στην Πατρίδα μας έχει ανατραπεί αυτή η αξίωση, ελέω μεταπολίτευσης, και βιώνουμε μέρες παρακμής σε όλους τους τομείς. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμούνται τι ακριβώς έγινε εκείνα τα ταραγμένα χρόνιαν αλλά οι νεότεροι αγνοούν ή έχουν στρεβλή εικόνα από τότε που η Παιδεία έχασε τον εθνικό της προσανατολισμό.
Μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες κάθε τελευταία Κυριακή του Αυγούστου εορταζόταν με κάθε επισημότητα η επέτειος της Νίκης των Ενόπλων Δυνάμεων στον Γράμμο και το Βίτσι έναντι της κομμουνιστικής ανταρσίας των ετών 1946-49, καθώς και η Πολεμική Αρετή των Ελλήνων. Τιμόταν από την Ανώτατη Πολιτειακή, Πολιτική και Στρατιωτική Ηγεσία η θ υ σ ί α των πεσόντων Αξιωματικών Υπαξιωματικών και Οπλιτών Στρατού και Χωροφυλακής, χάριν της οποίας δεν επιβλήθηκε η ολοκληρωτική κομμουνιστική τυραννία στην πατρίδα μας, όπως την ονειρεύονταν ο Ν. Ζαχαριάδης, ο Μ. Βαφειάδης, και ο «Καπετάν Γιώτης». Μία θυσία με ανυπολόγιστη αξία, καθώς όλη η ανθρωπότητα διαπίστωσε τι ακριβώς συνέβαινε στις χώρες του σιδηρού παραπετάσματος, αμέσως μετά την κατάρρευσή του.
Τα γεγονότα συνοπτικά έχουν ως εξής. Μετά τα αιματοβαμμένα «Δεκεμβριανά» του 1944 τα οποία προκάλεσε το ΚΚΕ (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΟΠΛΑ) και την αποτυχία του να καταλάβει δια των όπλων την εξουσία, αρχίζει το 1946 ένας νέος ένοπλος γύρος με την επίθεση των ανταρτών του λεγόμενου ‘’ΔΣΕ’’ και το ολοκαύτωμα της φρουράς του Σταθμού Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο Πιερίας. Έκτοτε δόθηκαν δεκάδες μάχες σε χωριά και πόλεις της Βορείου Ελλάδος. Το Κ.Κ.Ε. έπεσε σε ολέθρια λάθη, στην μανία του για εξουσία. Πρώτα διέπραξε το απαίσιας μνήμης Παιδομάζωμα. Οι αντάρτες του ‘’ΔΣΕ’’-κοινοί ληστοσυμμορίτες-άρπαξαν δια της βίας από τις μητέρες τους, 28.000 παιδιά. Λεπτομέρειες μπορεί να βρει κανείς στο βιβλίο του τότε γεν. επιθεωρητή του Παιδωμαζώματος Γ.Χ. Μανούκα «Το Παιδομάζωμα-το έγκλημα κατά της φυλής» (εκδ. ΠΕΛΑΣΓΟΣ). Το δεύτερο ήταν, μετά από απόφαση της 5ης Ολομέλειας της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. στις 31-01-1949, η αναγνώριση των δήθεν Σλαβομακεδόνων και η παραχώρηση της Μακεδονίας σε αυτούς.
Απέναντι σε αυτή την ανταρσία υπήρξε ομόνοια μεταξύ του τότε εθνικόφρονα πολιτικού κόσμου (Σοφούλης-Τσαλδάρης) και σε συνεργασία με την Πολιτειακή Ηγεσία (Βασιλεύς Παύλος Α’) και την Στρατιωτική Ηγεσία (Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος) η Νίκη ήλθε! Όχι εύκολα, αλλά μετά από ποταμούς αίματος και θυσιών στα βουνά του Γράμμου και του Βίτσι. Στα βουνά που δικαίως μπορούν να ονομαστούν οι Παρθενώνες της γνήσιας δημοκρατίας. Η Ελλάδα μας πέρασε ακόμα μια δοκιμασία. Οι ηρωικοί πεσόντες των Ενόπλων Δυνάμεων και της Χωροφυλακής έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν για να προστατεύσουν την εδαφική ακεραιότητα και την ελευθερία της πατρίδας. Μέχρι σήμερα παραμένουν οι άγρυπνοι βιγλάτορες της Ηπείρου και της Μακεδονίας μας.
Η φετινή επέτειος μνήμης την 27ή Αυγούστου 2017 είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής για τους ηρωικούς πεσόντες στα αιματοβαμμένα χώματα των βουνοκορφών του Γράμμου και του Βίτσι. Και την θυσία αυτή πρέπει να την τιμήσουν και οι σημερινοί Άρχοντες του τόπου. Καμία παράληψη ή λησμονιά δεν μπορεί να υπάρξει καθώς οφείλουν να γνωρίζουν ότι τα σημερινά τους αξιώματα τα χρωστούν στην θυσία των ανδρών των Ενόπλων Δυνάμεων και της Χωροφυλακής. Ο Πολιτικός κόσμος οφείλει να τηρήσει τις παρακαταθήκες των Κων. Τσαλδάρη, Γεωργίου Παπανδρέου, Θεμ. Σοφούλη, Π. Κανελόπουλου. Αλλά και η Ηγεσία του Στρατού οφείλει να στείλει ένα άγημα και να ανάψει ένα κερί στην μνήμη των πεσόντων συναδέλφων τους.
Είθε όλοι οι Έλληνες να τιμήσουν την μνήμη των πεσόντων και δυστυχώς λησμονημένων παλικαριών του Γράμμου και του Βίτσι. Ένα είναι σίγουρο, ότι η θυσία τους δεν πήγε χαμένη και ότι το παράδειγμα τους παραμένει φωτεινό.
Διονύσιος Βουλγαρόπουλος