Μιχαλάκης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου
Στις 10 Μαίου οδηγούνται στην αγχόνη ο Ανδρέας Δημητρίου μαζί με τον Μιχαλάκη Καραολή τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο. Πρώτος εκτελέστηκε ο Μιχαλάκης λέγοντας «Εμένα δεν
πρέπει να με λυπάστε, αφού εγώ δεν βρίσκω λόγο για να με κλαίω, ούτε οι συγγενείς μου πρέπει να με κλαίνε». Ο Μιχαλάκης Καραολής κατά την διάρκεια της κράτησης του ανέφερε σε ένα γράμμα προς τους φίλους του τα παρακάτω:
Τα ελληνόπουλα δεν ξέρουν
μόνο πως πρέπει να ζουν.
Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν
Kαι πως την πατρίδα να τιμούν.
Ο Μιχαλάκης, γιος του Σάββα και της Παναγιώτας Καραολή, γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο Παλαιχώρι. Ήταν το τέταρτο παιδί της οικογένειας. Τέλειωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και αποφοίτησε με υποτροφία από την Αγγλική σχολή Λευκωσίας. Εργάστηκε στο Φόρο Εισοδήματος και στον ΑΠΟΕΛ μιας και ήταν αθλητής δρόμου. Ο Μιχαλάκης εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ πριν την έναρξη του αγώνα και ήταν μέλος της ομάδας του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου ανέλαβε την δολοφονία του προδότη αστυνομικού Ηρόδοτου Πουλλή στις 28 Αυγούστου του 1955. Ο Μιχαλάκης δεν τα κατάφερε να διαφύγει και συνελήφθη σε ενέδρα των Άγγλων καθώς ετοιμαζόταν να ενωθεί με την αντάρτικη ομάδα του Αυξεντίου και φυλακίστηκε στις Κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας. Ο Διγενής έγραφε σε πολλά μηνύματά του ώστε να γίνει το αδύνατο δυνατό να ελευθερωθεί ο Καραολής.
Ο Ανδρέας Δημητρίου γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στον Άγιο Μάμα της επαρχίας Λεμεσού από τον Δημήτρη και την Ευδοκία Δημητρίου. Έχασε τον πατέρα του σε ηλικία 5 χρονών. Αφού τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του πήγε στην Αμμόχωστο όπου φοιτά για τρία χρόνια στο Νυκτερινό Γυμνάσιο. Εργάστηκε σε κατάστημα εκρηκτικών και κυνηγετικών ειδών. Επίσης εντάχθηκε στο εργατικό κίνημα και διετέλεσε πρόεδρος των Νέων Συντεχνιών της Αμμοχώστου. Σε μια από τις επιχειρήσεις της ΕΟΚΑ που έλαβε μέρος ήταν η αρπαγή όπλων από τις στρατιωτικές αποθήκες Αμμοχώστου για ενίσχυση των ανταρτών της ΕΟΚΑ. Στις 28 Νοεμβρίου 1955, παραμόνευε έξω από κινηματογράφο τον πράκτορα της «Ιντέλιτζενς Σέρβις», Σιντνεί Τέιλορ τον οποίο και τραυματίζει με το όπλο του. Ο Δημητρίου δεν προλαβαίνει να διαφύγει και τον περικυκλώνουν οι Άγγλοι ζητώντας του να παραδοθεί αλλά αρνείται. Έτσι, τον πυροβολούν τραυματίζοντάς τον και μεταφέρεται στο Νοσοκομείο Λευκωσίας και στη συνέχεια στις Κεντρικές φυλακές. Στο δικαστήριο δέχτηκε με θάρρος και περηφάνια την θανατική του καταδίκη.
Ο απαγχονισμός του Καραολή και του Δημητρίου εξόργισε όλους τους Έλληνες. Να θυμηθούμε ότι την 9η Μαΐου 1956, Τετάρτη της Διακαινησίμου, αιματηρές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα μας, με αίτημα τη σωτηρία των καταδικασμένων ν’ απαγχονιστούν 10η Μαΐου 1956 αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α. Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου. «Επτά νεκροί και 189 τραυματίαι εις σφοδράς μάχας διεξαχθείσας χθες εις τας οδούς των Αθηνών – Εις την Θεσσαλονίκην συνεκροτήθη διαδήλωσις 10 χιλιάδων λαού». Τιμής ένεκεν ο Δήμος Αθηναίων μετονόμασε την οδό Λουκιανού όπου και το οίκημα της Αγγλικής Πρεσβείας σε οδό Καραολή και Δημητρίου, το ίδιο έπραξε και ο Δήμος Πειραιά μετονομάζοντας την οδό Ναυάρχου Μπητ στη σημερινή οδό Καραολή και Δημητρίου. Επίσης, στην Καισαριανή δύο δρόμοι φέρουν τα ονόματα των δύο αγωνιστών, ο ένας του Μιχαήλ Καραολή και ο άλλος του Ανδρέα Δημητρίου. Ο πόθος για λευτεριά και Ένωση με την Μητέρα Ελλάδα, γονατίζουν τους Άγγλους, ολόκληρη η Κύπρος μετατρέπεται σε ιερό θυσιαστήριο με την ελπίδα πως η γαλανόλευκη θα κυματίσει σε κάθε της κορυφή, σε κάθε ακρωτήρι. Το βάρος σήμερα εναποτίθεται στους δικούς μας ώμους, μιας και είμαστε η σημερινή νεολαία. Τώρα είναι η σειρά μας να αγωνιστούμε με κάθε μέσο για την Ένωση, την οποία τόσοι θυσιάστηκαν. Τους το χρωστάμε, για να αναπαυθούν οι ψυχές των ηρώων μας.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης